Zonnebeke België.
Prikkeldraad
Zonnebeke België.

Uitvinders probeerden in 1867 om draad met punten te vervaardigen, dat type van ijzerdraad moest dienen om weiden waarin vee graasde af te spannen. Rond 1870 was de kennis en technische middelen voorhanden om ijzerdraad te produceren, dat kon toen al allerlei in lengtes en diktes. Joseph F. Glidden uit Dekalb, Illinois in de Verenigde Staten vond het prikkeldraad uit in de vorm zoals wij die nu nog kennen. Met een soort koffiemolen maakte hij puntdraadwikkeltjes, die op gelijkmatige afstanden op gladde ijzerdraad geplaatst werden. Vervolgens werd er een andere gladde draad omheen gedraaid zodat alles op de bedoelde plaats bleef zitten. Prikkeldraad werd ook al vlug voor allerlei andere toepassingen aangewend. Men kon er immers niet alleen vee mee tegengehouden maar ook allerlei individuen die niet 'welkom' waren.  De nieuwe draad deed ook zijn intrede in de militaire wereld. Eén van de eerste oorlogen waarin prikkeldraad gebruikt werd was de Spaans-Amerikaanse Oorlog van 1898. Hier gebruikten de 'Rough Riders' van Ted Roosevelt, de latere president van de V.S., prikkeldraad om hun kampementen te beschermen.

 

In de Eerste Wereldoorlog werd prikkeldraad het meest onmisbare element van de stellingen aan beide zijden. Er werden allerlei varianten geproduceerd, en vooral variaties met veel meer puntdraadwikkels dan de eerste modellen. Bovendien werden er allerlei opstellingen mee ontworpen. Er waren verschillende types van prikkeldraad, deze waren te onderscheiden naar de lengte van de stekels: 10 -15 mm, 20 - 25 mm en 60-66 mm. Er was weinig verschil in de verwondingen die deze teweeg brachten, maar hoe langer de stekels, hoe afschrikwekkender ze waren, prikkeldraad had immers ook een psychologische functie. Er werd vaak gebruikgemaakt van spiraalvormige rollen prikkeldraad die als een harmonica uiteen werden getrokken. Eenmaal ontplooit, vormde de draad een cilinder die concertina werd genoemd. Vooral door het massale gebruik van rollen prikkeldraad, rijen na een, eventueel bevestigd aan gekruiste houten palen of aan metalen schroefijzers ( in de volksmond zwijnestaarten genoemd) werden dit voor de aanvallende infanteristen zeer moeilijk doordringbare hindernissen. De 'zwijnestaart' kon men met een draaiende beweging in stilte in de grond vijzen in plaats van te kloppen. Dit model werd in de frontzone massaal gebruikt voor de aanleg van opeenvolgende lijnen prikkeldraad.

 

Voor de prikkeldraadversperringen werd aan het Duitse front gedurende de oorlog in totaal 600.000 ton aan prikkeldraad gebruikt. Dit was een hoeveelheid die voldoende was om de gehele toenmalige Duitse rijksgrens te omtrekken met een prikkeldraadversperring van 65 meter breedte. De totale kosten hiervan bedroeg toen 330 miljoen Mark. Bij gebrek aan prikkeldraad maakten de Duitsers  tijdens de oorlog  ook prikkelband. Het productieproces hiervan was eenvoudiger het werd uit rollen staal gestanst, waarbij er scheermesachtige stekels aan de band kwamen vast te zitten.

 

“Allen uitgerust met spil ijzerdraad, een tang en een hamer ontrolden we de prikkeldraad, we draaiden hem rond de piketten die anderen daar hadden geplant  en verwarden hem zo goed we konden. De scherpe punten scheurden onze handen open en haakten vast aan onze kledij”. Getuigenis van de Franse Luitenant Morin.

“We moesten aanvallen om 13 uur, het hevige bombardement die we ondergingen was demoraliserend. Terwijl onze obussen vaak insloegen nabij of achter onze loopgraven, zagen we voor ons een prikkeldraadversperring van minstens 40 meter breed, ondoordringbaar en bijna intact. Onmogelijk dat we daar zouden geraken”. Getuigenis van de Franse militair Léopold Noé.

 

Met kleine en grote ijzerdraadscharen  gingen de manschappen de prikkeldraad te lijf, het was een gevaarlijke karwei om zich een doorgang in de versperringen te banen. De genie zocht naar oplossingen om zonder verlies van manschappen de prikkeldraadversperringen op te ruimen. Zo probeerden ze onder andere om met een kanon een lijn met haken af te vuren over de prikkeldraadversterking. Bij het ophalen van die  lijn hoopte men de draad mee te sleuren en op die manier een doorgang te bekomen. Het beste middel om met resultaat de prikkeldraadversperringen te beschadigen was het herhaaldelijk afvuren van obussen met vertraagde tijdsontsteking.

 

Meer artikels
De Ulster Tower. 14-11-2016
Thiepval Frankrijk.

Op 1 juli 1916, toen de Big Push aan de Somme begon lag de sector van de Ierse 36e   Ulster Divisie  dwars op het moerasachtige dal van de rivier Ancre.

lees meer ...
Modrejce Österreich Ungarischer Soldatenfriedhof. 17-07-2017
Modrejce Slovenië.

De Oostenrijks-Hongaarse militaire begraafplaats van Modrejce ligt aan de oostelijke rand van het dorp.

lees meer ...
Owl Trench Cemetery. 27-02-2017
Hébuterne Frankrijk.

Het dorpje Hébuterne was vanaf 1915 deels in geallieerde handen, het oostelijke deel van de gemeente bleef in Duitse handen tot februari 1917.

lees meer ...