Een eeuw geleden, in april 1918, bleek plots dat de geleverde inspanningen van de herfstmaanden 1917 een nutteloze krachtverspilling geweest waren. Het Duitse lenteoffensief zorgde ervoor dat overal paniek heerste. De Britten beslisten zelfs om de Ieperboog te ontruimen. Op 26 april 1918 trokken alle Britse eenheden zich terug op de lijn Potyze – Kruiskalseide - Zillebekevijver. Voor de tweede maal viel het Polygoonbos (ook Den Doel genoemd) zonder enige strijd in Duitse handen. De Britten hadden hier wel tijdig alle materialen en voorraden weg kunnen halen, ook en vooral de opgestapelde munitie. Hoewel de Duitsers over onvoldoende materialen beschikten zouden ze de komende maanden hier en in de regio hun posities kunnen versterken. Hun vorige verdedigingslijnen werden hersteld en verbeterd. Ze gingen nog meer Belgische werklieden opeisen en inschakelen. Er werd nog meer rijnzand en cement aangevoerd en extra spoorlijnen aangelegd. De rails werden zelfs vervangen door houten balkjes dat met plaatijzer benageld was!
Doch het mocht niet baten, in de herfst zou het Geallieerd Eindoffensief het lot van de Duitsers bezegelen. Op 28 september, omstreeks 9 uur, was de Britse 28e brigade ( 9th (Scottish) Division) opgerukt tot aan de rand van het Polygon Wood. Na een korte rustpauze trokken ze dan verder op door de zwartgeblakerde wildernis van boomstronken en obusputten: het bos was niet meer!
Na de oorlog werd het bos heraanplant en werd het een oord van herdenking. In april 2017 werd in Zonnebeke het Vredesbos Polygon Wood ingehuldigd, dat gebeurde in aanwezigheid van Vlaams minister Joke Schauvliege. Vertegenwoordigers van Australië, Duitsland, Canada, Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk hebben symbolisch elk een herdenkingsboom geplant. Er werd ook een vredesmonument onthuld dat de niet-geïdentificeerde gesneuvelden van beide begraafplaatsen van Polygon Wood herdenkt. Het monument is van de hand van kunstenaar Peter Coopman uit Wingene. Het idee kwam van Erik Malfait, de boswachter van het Polygoonbos.
Minister Schauvliege vredesboodschap luidde: “Het vredesmonument draagt in zich de boodschap dat de vrede het haalt van de oorlog”, aldus de minister. “De handen reiken uit naar de vrede.” Allemaal goed en wel, maar dan mag men toch niet naar het nieuws kijken op TV, want daar krijgt men toch de indruk dat het geld en de oorlog het halen van de vrede. Een vredesbos, een vredesmonument, het klinkt allemaal zo mooi maar hoe kan men in godsnaam een monument oprichten voor iets dat nog nooit bestaan heeft en wellicht ook nooit zal bestaan! Ja, wij blijven hier voorlopig gelukkig gespaard van die ellende, maar velen van ons vergeten dat onze Belgische militairen op tal van plaatsen, ook in oorlogsgebieden, worden ingezet.
Onlangs was er nog de nog gruwelijk aanval van 4 april 2018 in de Syrische provincie Idlib. Bij deze barbaarse aanval met gifgas werden tientallen burgers, ook kinderen, gedood! Dat drie Vlaamse bedrijven werden aangeklaagd door de Belgische douane omdat ze zonder passende vergunningen chemische producten uitgevoerd hadden naar Syrië, en dat met een van die producten saringas kan worden geproduceerd maken de gruwelijke daad nog schandelijker. Jammerlijk hebben de vele herdenkingsplechtigheden in het kader van de 100ste verjaardag van de Eerste Wereldoorlog de ogen van het mensdom niet geopend. Hoe dan ook herdenken op een serene manier is en blijft toch belangrijk!
Polygon Wood is hoe dan ook een plek die ons herinnert aan de gruwelijke gebeurtenissen van de Groote oorlog. De 523 hoogstammen in het (Vredes)bos herdenken elk een gekende, gesneuvelde militair die op één van de twee begraafplaatsen van het Polygoonbos zijn laatste rustplaats vond. Ze gaven hun leven voor koning en vaderland. Het bos bevindt zich op de plaats die landschappelijk werd verminkt. Het aanplanten van het (Vredes)bos maakte deel uit van het project ‘Taking care of Flanders Fields’ van het Agentschap voor Natuur en Bos. Van 2014 tot 2018 herdenkt het ANB, onder de noemer 100 jaar WOI, de rol die de natuur heeft gespeeld in de oorlog maar ook de innerlijke kracht van de natuur om zich te herstellen. In dit kader werd het nieuwe bos ook ingezaaid met klaprozen waardoor het bos in een vurige bloemenzee werd omgetoverd.
